Bakanlık 81 il valiliğine gönderdi  Kültür ve Turizm Bakanlığınca,Bakan Mehmet Nuri ERSOY imzalı kontrollü normalleşme sürecinde kültür ve sanat tesislerinde alınması gereken önlemler belirlendi. Kültür ve Turizm Bakanlığının genelgesine göre,"Kültür ve Sanat Tesislerinde Kontrollü Normalleşme Süreci" konulu genelge gönderildi. Bilindiği üzere, Dünya Sağlık Örgütü tarafından "Pandemi" kapsamına alınan Yeni Koronavirüs (COVID-19) salgınının yayılmasının önlenmesine yönelik tedbirler kapsamında, kontrollü normalleşme süreci aşamasına geçilmiş bulunmaktadır. Salgına karşı verilen başarılı mücadele sonrasında, kültür ve sanat faaliyetlerinin (kültür merkezleri, kongre merkezleri, çok amaçlı salonlar, sinemalar, müzeler, kütüphaneler, kültür ve sanat araştırma ve uygulama merkezleri, tiyatro, opera-bale, konser, sergi, konferans salonları, fuar alanları) güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi amacıyla, faaliyete geçecek olan kültür ve sanat tesislerinde, aşağıda belirtilen önlemlerin alınması ve sürekliliğinin sağlanması gerekmektedir. Kültür ve sanat işletmelerinin faaliyetleri sırasında, diğer kamu kurum veya kuruluşları tarafından ilan edilmiş olan tedbirlere tam olarak uyulur. Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulunun (COVID-19) Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi esas alınarak tesisin bünyesinde bulunan tüm bölümlere ilişkin temizlik/hijyen uygulamaları ve süreçleri, ziyaretçi/seyirci/katılımcı/personelde hasta, semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil hallerde ulaşılacak/yönlendirilecek kişi/kurumları, hastalık belirtileri gösteren ziyaretçi/seyirci/katılımcıya personelin yaklaşımını ve bu kapsamda alınacak önlemleri belirlemek üzere "Eylem Planı" hazırlanır.  Planı uygulamaktan ve uygulamaları denetlemekten sorumlu personeller belirlenir. İşletme genelinde plan düzenli aralıklarla değerlendirilir, uygulamada karşılaşılan sorunlar, getirilen çözümler ve kamu kurum ve kuruluşlarınca uygulamaya konulan tedbirler dikkate alınarak güncellenir. İşletmeler, sosyal mesafe kurallarına uygun olarak ziyaretçi/seyirci/katılımcı kabulü yapar. Salonlar ile fuaye alanları, yeme içme üniteleri, satış üniteleri gibi genel kullanım alanları ile geri hizmet ünitelerinin kullanımına ve sıra bekleme olasılığı olan her yere ilişkin ‘sosyal mesafe planı' hazırlanır ve plana uygun düzenlemeler yapılır. Sosyal mesafe planına uygun olarak belirlenen kapasite tesis girişine ve her bir salonun girişine ayrı ayrı asılır.   GİRİŞ, FUAYE VE SALONLAR  Ziyaretçi/seyirci/katılımcıların COVID-19 tedbirleri ve uygulamalarına ilişkin bilgilendirilmeleri amacıyla tesis girişinde ve kolayca görülebilecek yerlerde uyulması gereken kuralları için görsel/yazılı bilgilendirme panoları asılır.  Ziyaretçi/seyirci/katılımcılara, girişte termal kamera veya temassız ateş ölçümü uygulanır, 38 dereceden yüksek ateş ölçümlerinde, işletmeye alınmayarak, bir sağlık kuruluşuna başvurması için uyarılır.  Ziyaretçi/seyirci/katılımcıların tesise maske ile girmeleri ve içeride bulundukları süre boyunca maske takmaları sağlanır. Bununla ilgili yazılı ve sesli uyarılar/anonslar yapılır.  Maskesi olmayanlara, girişte verilmek üzere maske bulundurulur.  Tesis girişlerinde el antiseptiği bulundurulur ve ziyaretçi/seyirci/katılımcıların ellerini antiseptikle temizlemelerinden sonra girişleri sağlanır. Tesis giriş ve çıkışları, salon giriş ve çıkışları, danışma, vestiyer, otoparklar, gişe ve büfe bölümleri ile bay-bayan tuvaletlerinde sıra oluşmasının engellemesine yönelik sosyal mesafe kuralına uyulacak şekilde yer işaretleri, şerit, bariyer gibi düzenlemeler yapılır.  Bilet işlemleri mümkün olduğunca çevrimiçi olarak gerçekleştirilir, ziyaretçilerin bilet çıktısı olmadan giriş yapabilmeleri sağlanır. Mümkün olduğunca, temassız ödeme alınır. Temaslı pos cihazı kullanılması halinde, her kullanımdan sonra cihazın en az 70 alkol içeren malzemelerle temizlik ve dezenfeksiyonu sağlanır. Ödeme alanlarında kasa ile kullanıcı arasına göz hizasına kadar pleksiglas veya benzeri bariyer düzenlenir veya kasada ödeme alan personel yüz koruyucu maske kullanır.  Vale hizmeti veren personel, her araç teslim alma ve etme hizmetinden önce ve sonra ellerini uygun antiseptik ile temizler, eldiven takmaz ve taşıtları maskeli kullanır. Vestiyer kullanımında her bir kullanıcıya temassız bir alan sağlanarak hizmet verilir, bunun sağlanamaması durumunda bu hizmet verilmez. Asansörlerin içine 1'er metre ara ile sosyal mesafe yer işaretleri yapılarak, toplam kapasitesinin üçte birini geçmemek kaydıyla kapasitesi belirlenir ve yazılı/görsel bilgilendirme yapılır.  Gerekirse yeterli sayıda personel ile asansör kullanımının kontrolü sağlanır. Fuaye alanlarında oturma grupları seyrekleştirilerek ve araları açılarak yerleştirilir. Sergi, fuaye, fuar alanlarında kapasite her dört metrekareye bir kişi olacak şekilde belirlenir.  Toplantı düzeninde oturum alanı iki kişi arası 1 metre mesafe bırakılacak şekilde düzenlenir.  Kişiler arası sosyal mesafeyi koruyacak önlemler alınır. Salonlar etkinlik başlama saatinden en az 30 dakika önce hazır hale getirilir ve etkinlik başlama saatinden önce salona kademeli olarak misafir alımlarının başlatılması sağlanarak kalabalık oluşumu engellenir.  Düzenlenen faaliyetler/gösteri/temsil arasında veya bitişinde kullanıcıların salondan tahliyesi hakkında duyuru yapılır; salonun fiziki koşulları göz önünde bulundurularak, kapıya en yakın veya en uzak olan sıralardan başlayacak şekilde kullanıcıların çıkışı sağlanarak kalabalık oluşumu engellenir.  Ayrıca seanslar arası yığılmaları ve çakışmaları önleyecek şekilde sinema, tiyatro, konser vb. gösterilerin başlama, giriş-çıkış ve ara saatleri ayarlanır, mümkün olan en az kapasitede salonun kullanımı sağlanır, mümkünse kullanılan salon sayısı toplam sayının üçte birini geçmemesine özen gösterilir.  Seyirci koltuklarında kişiler arası her yönden bir koltuk boşluk bırakılarak, salon kapasitesinin 60'ını aşmamak kaydıyla sosyal mesafe planına uygun oturum düzeni sağlanır.  Seyirci salon içerisinde su haricinde içecek ve yiyecek tüketimine izin verilmesi durumunda yeme-içme sırasında maske çıkarılacağından izleyiciler arası sosyal mesafenin her yönden 2 koltuk boş bırakılarak artırılması sağlanır. Sosyal mesafe ve oturma düzeni kuralları, aynı aileden olanlar arasında uygulanmaz. Tesis içerisindeki tüm klimalar 100 dışarıdan temiz hava alacak şekilde çalıştırılır.  Vantilatörler ise kullanılmaz. Merkezi havalandırma sistemleri bulunan tesislerin havalandırması temiz hava dolaşımını sağlayacak şekilde düzenlenir ve tüm kapalı alanlarda fiziki imkan varsa sık sık doğal havalandırma yapılır. Klima kullanımında Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberinde yer alan klima kullanımı ile ilgili önlemlere uyulur. Kullanıcılara kullanım için geçici olarak verilen her türlü cihaz ve ekipman her kullanıcıdan sonra temizlenir ve dezenfekte edilir.  Tesis girişi, salon girişleri, danışma, vestiyer, gişe, fuaye alanı, yemek salonları gibi genel kullanım alanlarında, asansör başlarında, genel tuvaletlerde el dezenfektanı konulur.  Çay/kahve makinesi, sebil, içecek makinesi gibi araçlarda servis elemanı aracılığıyla servis yapılır. Büfeler paketli gıda ve tek kullanımlık servis malzemeleri ile yiyecek ve içecek hizmeti sunar. Büfelerde ürünler el temasını önlemek için kapalı alanlarda bulundurulur.  Sinema, tiyatro ve diğer kültürel ve sanat etkinliklerinin yapıldığı yerlerde bulunan restoran, kafeteryalar ve kantinlerde Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan  "Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi"nde yer alan restoran, lokanta, kafeteryalar ile Kantin ve Büfeler ile ilgili uyarılar dikkate alınır.  Bu işletmelerde bulunan ofislerde Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan "Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi"nde yer alan ofislerde alınacak korunma önlemleri ile ilgili uyarılar dikkate alınır. Açık alan gösteri/konser/etkinliklerinde de sosyal mesafe ve koltuk düzeni dahil bu Genelgede belirtilen hususlara uyulur.  SANATÇI VE PERSONEL  Konserler, gösteriler ve temsiller; sahne büyüklüğüne göre sosyal mesafe kurallarına uyularak daha az sanatçı ile icra edilebilecek eserler arasından seçilir. Tüm sanatçılar; koroda bulunan ses grupları, oyuncular ve solist sanatçıları, piyanistle veya eser solistleri ile birlikte çalışmaları, orkestrada bulunan enstrüman grupları ve oda müziği grupları için; çalışma stüdyoları/odaları veya sahnenin büyüklüğüne göre haftanın belirli günlerinde planlanacak dersler, sosyal mesafe kurallarına uymak ve kurum sağlık görevlilerinin gerekli önlemleri alması kaydı ile başlar ve yürütülür. Ayrıca repertuar programına göre ileri tarihlerde provaların başlaması için ön zemin hazırlanır.     Sanatçıların ve personelin düzenli sağlık kontrolü yapılır, birlikte yaşadığı kişilerin COVID-19 açısından izlenebilmesi için personelden periyodik bilgi alınır. Personel ve sanatçı girişinde termal kamera veya temassız ateş ölçümü yapılır, el antiseptiği bulundurulur.  Personelde veya sanatçıda öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi hastalık belirtileri veya 38 derece üzerinde ateş tespiti halinde izole edilir ve en yakın sağlık kuruluşuna başvurması sağlanır. Tüm personele özel salgın ve hijyen eğitimi verilmesi sağlanır.  Personel kıyafetlerinin günlük temizliği ve hijyeni sağlanır. Her gösteri sonrasında kostümler kuru temizlemeye gönderilir. Personelin kullandığı araç, gereç, ekipmanın (telsiz, bilgisayar, barkod okuyucu, ses/ışık panosu vb.) dezenfeksiyonu yapılır, her vardiya sonunda ilgili personel kullandığı ekipmanı dezenfekte eder, yeni vardiyaya başlayan personel de çalışmaya başlamadan ekipmanı dezenfekte eder.  Personele, çalışma yerine, ziyaretçiler ve ortam ile temasına uygun kişisel koruyucu donanım (maske, cerrahi maske, eldiven, siperlik gibi) temin edilir ve kullanımı izlenir.  Aynı vardiyada aynı personelin çalıştırılmasına özen gösterilir. Personelin ve sanatçıların soyunma-duş-tuvalet ve ortak yemek yeme dinlenme, makinist, ışık, ses ve prova odaları, kundura atölyeleri, terzihane, kulis alanları, sosyal mesafe koşullarına uygun olarak düzenlenir, bu konuda yer işaretleri, şerit, bariyer düzenlemeleri yapılır, bu alanların kurallara uygun şekilde temizlik ve dezenfeksiyonu düzenli olarak sağlanır.  Kulislere ziyaretçi kabul edilmez.  Kulis alanlarında el antiseptiği bulundurulur ve doluluk durumu sık sık kontrol edilir. Zorunlu haller dışında sanatçı ve görevlilerin maske takması sağlanır. Kostüm, makyaj işlemleri gibi hazırlık alanlarında, işlem yapılacak kişiye 1 metreden yakın temasta bulunacak kişiler maske, yüz koruyucu/gözlük kullanır. Kuliste damlacık bulaşmasını arttırabileceğinden yüksek sesle konuşulmamasına dikkat edilir.  Mümkünse kulisler pencereler açılarak sık sık havalandırılır. Mal tedariki veya başkaca sebeplerle (tamir, bakım, vb.) tesise geçici olarak kabul edilen kişilerin temasının asgari düzeyde tutulmasına yönelik kurallar belirlenerek uygulanması takip edilir.  TEMİZLİK VE BAKIM  Tüm alanların temizliği, yüzeyin niteliğine göre standartlara uygun ürün kullanılarak, uygun sıklıkta yapılır, bu uygulamaların izlenebilirlik kayıtları tutulur. Her gösteri sonrası seyirci koltuklarının elle temas eden yüzeyleri uygun dezenfektan ürünle silinir. Tesisin tamamında kapı kolları, tırabzanlar, asansör düğmeleri, elektrik düğmeleri, pos cihazı, televizyon kumandası, telefon, bilgisayar klavyesi, menü, masa üstleri, tuzluk/biberlik gibi el temasının yoğun olduğu yüzeyler sık sık su ve deterjanla temizlenir, 1/100 sulandırılmış çamaşır suyu ile dezenfeksiyonu sağlanır, klor bileşiklerinin zarar verdiği pos cihazı, telefon, bilgisayar klavyesi gibi yüzeylerde ise 70'lik alkol bazlı ürünler kullanılır, izlenebilirlik kayıtları tutulur     Tuvaletlerin zeminleri, klozetler, pisuarlar 1/10; lavabolar, musluk ve batarya başlıkları, kapı kolları 1/100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu ile sık sık temizlenir, dezenfeksiyonu sağlanır ve izlenebilirlik kayıtları tutulur.  Tuvaletlerde el kurutma fanları kapatılarak kullanım dışı bırakılır, tek kullanımlık kâğıt havlular kullanılır. Devamlı sıvı sabun, tuvalet kâğıdı ve kâğıt havlu bulundurulur. Temizlik yapan personel kişisel koruyucu ekipman (eldiven ve maske) kullanır, işlem sonrası ekipmanını işyeri çöpüne atar, su ve sabunla en az 20 saniye el temizliğini ve hijyenini sağlar.  Havalandırma ve klima sisteminin, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi gibi araç, gereç, malzeme ve donanımın periyodik bakımları ve gerekli olanların sterilizasyonu sağlanır. Klima ve havalandırma sistemlerinin filtreleri periyodik olarak zamanında değiştirilir. Hiçbir alanda vantilatör kullanılmaz. Klima kullanımında Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan COVID 19 Çalışma Rehberleri içindeki klima kullanımı ile ilgili önlemlere uyulur. Tesisteki kapalı mahallerin tamamının sıklıkla fiziki imkan varsa kapı ve pencereleri açılarak doğal havalandırması sağlanır.  İŞLETME/PERSONEL ARAÇLARI  Araçlarda el antiseptiği veya kolonya bulundurulur. İşletme araçlarına el antiseptiği ile ellerin temizliği sağlanarak binilir ve araç içinde sürekli maske takılır. Mümkünse araçların her zaman aynı personel tarafından kullanımı sağlanır. Aracın el teması yoğun yüzeylerinin (kapı kolları, cam kumandaları, direksiyon, vites, radyo vb.) her kullanımdan sonra 70 alkol içeren ürünle dezenfeksiyonu sağlanır. Bu genelge sürece bağlı olarak zaman içerisinde güncellenecektir. Bilginizi ve gereğini rica ederim